هایپرپیگمنتیشن باعث می‌شود که تکه‌هایی از پوست تیره‌تر از پوست اطراف خود شوند. این اتفاق زمانی می‌افتد که پوست ملانین اضافی، رنگدانه‌ای که به پوست رنگ می‌دهد، تولید کند.
هایپرپیگمنتیشن بر روی پوست‌های رنگی بسیار شایع است، زیرا تن‌های پوستی تیره‌تر به‌طور طبیعی محتوای ملانین بالاتری دارند. سوختگی، کبودی، آکنه، جوش‌ها یا آسیب‌های دیگر به پوست می‌توانند باعث تولید ملانین بیشتر و منجر به لکه‌های تیره شوند.
انواع هایپرپیگمنتیشن شامل موارد زیر است:
- لکه‌های افزایش سن که به عنوان “لکه‌های کبدی” نیز شناخته می‌شوند.
- ملاسما
- هایپرپیگمنتیشن پس از التهاب
برخی داروها و شرایط خاص بهداشتی نیز می‌توانند منجر به هایپرپیگمنتیشن شوند.
در این مقاله، درباره علل مختلف هایپرپیگمنتیشن و درمان‌های موجود صحبت خواهیم کرد.
انواع و علایم
هایپرپیگمنتیشن یک مشکل پوستی شایع است که افراد با انواع پوست را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
در زیر جدول رایج‌ترین انواع هایپرپیگمنتیشن و علائم آن‌ها آورده شده است:
| نوع | علائم | کجا در بدن رخ می دهد؟ | چه کسانی می‌توانند تحت تأثیر قرار گیرند؟ |
| لکه‌های افزایش سن که به آن‌ها لکه‌های کبدی یا لننتیگوخورشیدی نیز گفته می‌شود | لکه‌های قهوه‌ای، برنزه یا سیاه که با قرار گرفتن بیش از حد در معرض آفتاب بر روی پوست ظاهر می‌شوند | معمولاً روی صورت و دست‌ها یا نواحی در معرض آفتاب | معمولاً بزرگسالان مسن‌تر یا افرادی که مدت زیادی در معرض آفتاب قرار دارند |
| ملاسما که به آن کلواسما یا “ماسک بارداری” نیز گفته می‌شود | تکه‌های بزرگی از پوست تیره شده | اغلب بر روی پیشانی، صورت و شکم | معمولاً زنان، افرادی که باردار هستند یا از قرص‌های ضد بارداری استفاده می‌کنند و افرادی که پوست متوسط تا تیره دارند |
| هایپرپیگمنتیشن پس از التهاب | لکه‌ها یا تکه‌های پوستی تیره شده که پس از یک شرایط التهابی پوستی مانند آکنه یا اگزما ظاهر می‌شوند | هر نقطه‌ای از بدن | افرادی که التهاب یا جراحت پوستی داشته‌اند |
لکه‌های خورشیدی بیشتر در نواحی با قرار گرفتن مکرر در معرض آفتاب مانند صورت، بازوها و پاها شایع‌تر هستند.
هایپرپیگمنتیشن پس از التهاب می‌تواند پس از التهاب پوستی ناشی از آسیب، برش، سوختگی، آکنه یا لوپوس رخ دهد. این وضعیت می‌تواند در هر نقطه‌ای از بدن اتفاق بیفتد، اما قرار گرفتن در معرض آفتاب می‌تواند آن را برجسته‌تر کند.
داشتن رنگدانه اضافی در برخی از مناطق پوست معمولاً بی‌ضرر است اما گاهی اوقات می‌تواند نشان‌دهنده یک مشکل پزشکی دیگر باشد، مانند بیماری آدیسون.
چگونه از هایپرپیگمنتیشن خلاص شویم
هایپرپیگمنتیشن اغلب بی‌ضرر است و ممکن است به هیچ درمانی نیاز نداشته باشد. با این حال، برخی از افراد ممکن است بخواهند آن را از بین ببرند. برای کسانی که این را می‌خواهند، روش‌های مختلف درمانی و درمان‌های خانگی ممکن است کمک کند.
کرم‌های موضعی
بسیاری از افراد از درمان‌های موضعی برای درمان هایپرپیگمنتیشن استفاده می‌کنند. درمان‌های موضعی شامل موادی خواهند بود که می‌توانند پوست را روشن کنند، مانند:
- اسید آزالئیک
- کرم سیستامین
- ویتامین C
- هیدروکینون
- کورتیکواستروئیدها
- اسید کوجیک
- رتینوئیدها، مانند ترتینوئین
- آربوتین
- پیلینگ با اسید گلیکولیک
- مکوئینول
- نیاسینامید
- ان استیل گلوکوزامین
- سویا
کرم‌های حاوی استروئیدها و هیدروکینون ممکن است ۳ تا ۶ ماه طول بکشد تا بر رنگ پوست تأثیر بگذارند.
برخی از کرم‌های روشن‌کننده پوست، مانند کرم‌های استروئیدی و هیدروکینون، با عوارض زیر مرتبط هستند:
- راش و تحریکات پوستی
- سوزش
- التهاب
- آکنه ناشی از استروئید، که منجر به جای زخم و بازگشت هایپرپیگمنتیشن می‌شود
- نازک شدن پوست
- قرمزی پوست
- زخم‌های پوستی
- خشک‌شدگی شدید
- واکنش آلرژیک یا درماتیت تماسی
- پیگمانسیون آبی و بنفش پس از استفاده طولانی‌مدت ظاهر می شود و به عنوان اوکرونوز خارجی شناخته می‌شود (به صورت نادر رخ می دهد).
افراد باید قبل از استفاده از محصولات روشن‌کننده پوست با پزشک مشورت کنند، زیرا ممکن است عوارض جانبی داشته باشند. همیشه محصولات را از منابع معتبر خریداری کنید و دستورالعمل‌های روی بسته را دنبال کنید.
روش‌های آرایشی
برخی از روش‌های آرایشی نیز می‌توانند نواحی از پوست را روشن کنند تا ظاهر هایپرپیگمنتیشن را کاهش دهند.
روش‌های آرایشی برای هایپرپیگمنتیشن شامل موارد زیر است:
درمان با لیزر
نور پالس شدید
پیلینگ شیمیایی
افرادی که در نظر دارند یکی از این روش‌ها را انجام دهند، باید درباره روند و عوارض جانبی ممکن با یک متخصص پوست مشورت کنند.
این روش‌ها ممکن است با آسیب رساندن به لایه خارجی پوست هایپرپیگمنتیشن را بدتر کنند.
درمان‌های خانگی برای هایپرپیگمنتیشن
ممکن است با استفاده از درمان‌های طبیعی بتوان نواحی هایپرپیگمنتیشن را روشن کرد. با این حال، هیچ مطالعه بزرگی برای تأیید اثربخشی این درمان‌ها وجود ندارد.
اگر فردی بخواهد درمان جدید یا درمان طبیعی را امتحان کند، باید ابتدا محصول را روی یک قسمت کوچک از پوست آزمایش کند و در صورت تحریک پوست، استفاده از آن را متوقف کند.
یک مقاله مروری در سال 2018 با منبع معتبر پیشنهاد می‌کند که درمان‌های طبیعی زیر ممکن است به کاهش ظاهر هایپرپیگمنتیشن کمک کنند:
آلوئه ورا
آلوسین، ترکیبی که در آلوئه ورا وجود دارد، ممکن است هایپرپیگمنتیشن را روشن کند. آلوسین با مهار تولید ملانین در پوست کار می‌کند.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ با منبع معتبر پیشنهاد می‌کند که مصرف کپسول‌های آلوئه ورا می‌تواند ملاسما در دوران بارداری را تسکین دهد.
افراد می‌توانند ژل آلوئه ورا از گیاه را به صورت روزانه مستقیم بر روی پوست بمالند. با این حال، هیچ تحقیقی به‌طور مستقیم مصرف آلوئه ورا را به کاهش نواحی هایپرپیگمنتیشن پیوند نداده است، بنابراین دانشمندان هنوز از اثربخشی این تکنیک مطمئن نیستند.
شیرین‌بیان
عصاره‌های شیرین‌بیان ممکن است هایپرپیگمنتیشن را روشن کنند. تحقیقات در سال ۲۰۱۹ از منبع معتبر نشان می‌دهد که عصاره‌ای از شیرین‌بیان به نام گلابریدین می‌تواند اثرات ضد التهابی، آنتی‌اکسیدانی و روشن‌کننده پوست داشته باشد.
افراد می‌توانند از کرم‌های حاوی گلابریدین بر روی نواحی هایپرپیگمنتیشن استفاده کنند.
چای سبز
عصاره‌های چای سبز ممکن است هایپرپیگمنتیشن را بهبود بخشند. محققان مدت‌هاست که چای سبز را به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی احتمالی آن مطالعه کرده‌اند.
تحقیقات بسیار محدودی منبع معتبر پیشنهاد می‌کنند که عصاره‌های چای سبز می‌توانند ملاسما را بهبود بخشند و آفتاب‌سوختگی را کاهش دهند. تحقیقات بیشتری لازم است تا دانشمندان بتوانند کاملاً درک کنند که آیا چای سبز می‌تواند علائم را بهبود بخشد یا خیر.
علل هایپرپیگمنتیشن
علت هایپرپیگمنتیشن بستگی به نوع آن دارد. شایع‌ترین علل عبارتند از
قرار گرفتن در معرض آفتاب
بدن ملانین بیشتری برای محافظت از پوست در برابر قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض آفتاب تولید می‌کند. این می‌تواند باعث ایجاد لکه‌ها یا تکه‌های تیره‌ای بر روی پوست شود که به لکه‌های سنی یا لکه‌های آفتابی معروفند.
التهاب پوستی
نواحی از پوست ممکن است پس از التهاب پوستی تیره شوند. این شامل آکنه، اگزما، لوپوس یا جراحت به پوست می‌شود. افرادی که پوست تیره‌تری دارند بیشتر به هایپرپیگمنتیشن پس از التهاب مبتلا می‌شوند.
ملاسما
تکه‌های تیره‌تر پوست می‌توانند زمانی که افراد تغییرات هورمونی را تجربه می‌کنند تشکیل شوند. این نوع هایپرپیگمنتیشن در دوران بارداری شایع است.
واکنش به مصرف دارو
داروهای خاصی، مانند داروهای ضد مالاریا و ضد افسردگی سه‌حلقه‌ای، می‌توانند باعث هایپرپیگمنتیشن شوند. در این موارد، تکه‌های پوست ممکن است خاکستری شوند.
مواد شیمیایی در درمان‌های موضعی نیز گاهی اوقات می‌توانند باعث هایپرپیگمنتیشن شوند.
شرایط پزشکی
علل جدی‌تر هایپرپیگمنتیشن شامل بیماری آدیسون و هموکروماتوزیس می‌شود.
بیماری آدیسون غدد فوق کلیوی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این می‌تواند باعث هایپرپیگمنتیشن در نواحی خاصی از بدن شود، از جمله:
چین‌های پوست
لب‌ها
آرنج‌ها و زانوها
مفاصل انگشتان
انگشتان پا
داخل گونه
هموکروماتوزیس یک بیماری ارثی است که باعث می‌شود بدن حاوی آهن زیادی باشد. این می‌تواند باعث هایپرپیگمنتیشن شود و پوست را تیره‌تر یا برنزه نشان دهد. هایپرپیگمنتیشن زمانی که سطح آهن پنج برابر منبع معتبر بیشتر از حد معمول باشد ممکن است رخ دهد.
ملاسما در بارداری
ملاسما معمولاً ناحیه وسیع‌تری را نسبت به انواع دیگر هایپرپیگمنتیشن پوشش می‌دهد و معمولاً بر روی صورت ظاهر می‌شود.
ملاسما بیشتر زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد تا مردان. این بیشتر در افرادی با تن‌های پوستی روشن تا تیره شایع است و ممکن است در خانواده‌ها اتفاق بیفتد.
پزشکان مطمئن نیستند که چه چیزی باعث ملاسما می‌شود، اما تغییرات هورمونی می‌تواند آن را تحریک کند، به‌عنوان مثال، در دوران بارداری یا هنگام استفاده از قرص‌های ضد بارداری. افراد گاهی اوقات آن را ماسک بارداری می‌نامند، اما می‌تواند بر روی شکم نیز رخ دهد.
ملاسما معمولاً هنگامی که بارداری به پایان می‌رسد یا فرد مصرف قرص‌های ضد بارداری را متوقف می‌کند، از بین می‌رود.
اگر این وضعیت برطرف نشود، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:
- اجتناب از قرار گرفتن در معرض آفتاب
- استفاده از کرم موضعی حاوی اکسید روی، دی‌اکسید تیتانیوم، یا اکسید آهن
- استفاده از داروی دیگر برای انواع دیگر هایپرپیگمنتیشن، مانند هیدروکینون
- استفاده از آرایش پوششی تا زمانی که ملاسما از بین برود
- انجام یک روش مانند پیلینگ شیمیایی، میکرونیدلینگ، یا درمان با لیزر یا نور
برای روش‌هایی مانند درمان با لیزر، بسیار مهم است که به یک متخصص پوست دارای مجوز مراجعه کنید.
تشخیص
یک پزشک می‌تواند نوع و علت هایپرپیگمنتیشن را تشخیص دهد.
احتمالاً این کار را با موارد زیر انجام می دهد:
- بررسی پوست، احتمالاً با استفاده از یک نور خاص به نام نور وود
- پرسش درباره تاریخچه پزشکی
- پرسش درباره قرار گرفتن در معرض آفتاب و سایر اتفاقات یا عادات زندگی
- در برخی موارد، انجام بیوپسی یا نمونه کوچکی از پوست برای کمک به رد سرطان پوست
سپس آن‌ها به تنظیم یک برنامه درمانی متناسب با فرد کمک خواهند کرد.
پیشگیری
همیشه ممکن نیست که از هایپرپیگمنتیشن جلوگیری کرد یا از برجسته‌تر شدن آن جلوگیری کرد، اما چند راه برای کاهش خطر وجود دارد. شما می‌توانید این کارها را انجام دهید:
- محافظت از پوست در برابر آفتاب با استفاده از کرم ضدآفتاب با SPF 30 یا بالاتر و پوشیدن لباس‌هایی که از پوست محافظت می‌کنند
- اجتناب از کندن پوست پس از یک جراحت یا زمانی که لکه‌ها، زخم‌ها یا آکنه وجود دارد
- مشاوره با یک متخصص قبل از استفاده از کرم‌های روشن‌کننده برای لکه‌های تیره، زیرا ممکن است باعث واکنش شود
- اجتناب از محصولات روشن‌کننده پوست برای روشن کردن رنگ پوست
